In de media en op Facebook circuleren sinds eind 2017 berichten over misbruik door tantramasseurs. Er is een meldpunt opgericht waar (ex) cliënten die een tantra massage, workshop of therapie hebben ondergaan zich kunnen melden. Hun medlingen zijn nu overgedragen aan de politie voor verder onderzoek. Het Meldpunt Tantramisbruik heeft misbruik door 1 of enkele tantra masseurs op de politieke agenda gekregen, omdat tot dusverre aangifte niet leidde tot vervolging. Inmiddels is één persoon aangehouden, vrijgelaten, maar nog steeds in onderzoek bij OM. Het gaat echter niet om een tantra praktijk maar om de praktijk van een energetisch therapeut, die seks zou hebben met cliënten. Als een therapeut seks heeft met cliënten is dat strafbaar volgens de wet, dat heet ontucht. Omdat therapeuten en cliënten een onderlinge machtsverhouding hebben, kan de therapeut de kwetsbare cliënt manipuleren, bijvoorbeeld om seks te hebben.
Hoewel het in casu niet om een Tantra masseur ging, heeft dit voorval wel geleid tot een golf van allerlei soorten meldingen over Tantra professionals. Wat de aard en mate van ernst in de meldingen is, blijft vooralsnog een raadsel, omdat het Meldpunt daar geen concrete informatie over heeft gegeven, alleen aantallen en soorten misdragingen, die niet nader onderbouwd zijn. Dat kan ook niet anders, omdat het Meldpunt de privacy van de melders beschermt en zelf geen klachten wegens laster/smaad wil veroorzaken.
Inmiddels hebben ongeveer 50 tantragevers zich verzameld om een beroepsvereniging van de grond te krijgen met een klachtorgaan en een Ethische beroepscode. Verder is er een website gemaakt waar je je kunt oriënteren op tantra en waar je kunt zoeken naar verschillende soorten Tantra aanbod: www.Kiesjetantra.nl. Deze website onthoudt zich van oordelen over de aanbieders, maar wel is gecheckt met het Meldpunt of er tantragevers opstaan met 3 of meer ernstige meldingen. Die zijn niet toegelaten vooralsnog, omdat eerst duidelijk moet worden wat er met deze aanbieders aan de hand is (via hoor/wederhoor door een speciale commissie).
Wat veel mensne niet weten is dat Tantra massage eigenlijk geen Tantra is. Oorspronkelijke Tantra heeft namelijk van huis uit niets met seks te maken. Tantra is een spirituele verdiepingsweg om te komen tot zelfbevrijding, verlichting. Net zoals andere spirituele stromingen. Bepaalde stromingen in oorspronkelijke Tantra mediteren op de dood en ook op seksualiteit, omdat daar veel oordelen en angst op zitten, die verlichting (zelfbevrijding) in de weg staan.
De reden voor veel angst, taboe, manipulaties en misverstanden rondom seks en de dood, is dat de energie die vrijkomt bij het sterven en bij seksualiteit enorm krachtig is en transformerend kan werken voor wie weet wat hij doet. Hier zijn speciale technieken voor ontwikkeld, die eeuwenlang geheim zijn gebleven omdat ze bij verkeerd gebruik ook schadelijk kunnen zijn. Toen tantrameesters eind jaren zestig en zeventig naar het Westen kwamen, zagen ze dat er (in onze seks-onderdrukkende cultuur) behoorlijk wat voorwerk nodig was om echte Tantra te beoefenen. Hieruit zijn seksueel lichaamswerk en tantramassage ontstaan. Tantra massage helpt bijvoorbeeld om vitale energieën zoals Prana, Kundalini bewust te worden en om de seksuele energie te "transformeren" in spirituele energie.
Zoals Tantra meditaties kent om de energie te laten circuleren door het lichaam, zo ondersteunen de handen van een masseur je om je vrouwelijke, mannelijke energie te laten stromen door de energiekanalen in je lichaam. Deze energie kan helend zijn en bevrijdend van angsten etc. Met een massage ben je als gever dus de katalysator of de "geleende" handen van degene die zijn eigen proces onderzoekt. Alles wat daarin gebeurt blijft bij de ontvanger.
Soms is dat moeilijk. Dan wordt een masseur(lees ook: masseuse) tijdelijk meegesleept in het proces van de ander. Dat gebeurt bij alle vormen van therapie en wordt tegenoverdracht genoemd. Het zusje daarvan heet “overdracht" en dat is wanneer een cliënt tijdelijk verliefd wordt op de gever. In therapievormen is er veel angst en zelfs taboe over overdracht en tegenoverdracht. In oosrponkelijke of in Neo Tantra wordt verondersteld dat de gever eerst jarenlang gemediteerd heeft en precies weet of voelt wat van hem/haar is en wat niet. Maar inmiddels is het aanbod van Tantra "professionals" enorm gestegen en daarmee ook van mensen die geen Tantra achtergrond hebben of een andere achtergrond waarin je jezelf goed hebt leren kennen en professioneel bekend bent met overdracht en tegenoverdracht.
Echter bij het werken met hoge en intense spirituele energie zoals bij Tantra, is het belangrijk om jezelf daarin te kunnen dragen. Want anders raakt men verstrikt met de cliënt. Dan denkt de gever dat hij of zij op gelijke golflengte zit als de cliënt, terwijl hij/zij in werkelijkheid alleen zijn eigen intense levensenergie voelt. Terwijl of waardoor zelfs de cliënt bevriest, zich terugtrekt of helemaal in de weerstand is geschoten. Vooral als de gever zich te snel openstelt voor deze levensenergie en de cliënt een vorm van trauma heeft of uberhaupt niet gewend is aan deze energie, die gemakkelijk te verwarren is met "ordinaire seksuele lust" en dat niet per se hoeft te zijn. In onze cursussen zien we tegelmatig dat deelnemers ook te snel gaan. Omdat ze bijvoorbeeld nog heel erg bezig zijn met iets "te doen", hun best doen en dan niet zijn afgestemd en de ander niet goed voelen.
Veel mensen die in een beroep als dit belanden, kiezen dit juist omdat ze het van nature fijn vinden om te geven. Maar beginnende of autodidactische gevers zijn daar vaak ook nog ingespannen mee bezig, “aan het werk”. Ze vergeten dan juist om tijdens een sessie simpele dingen te doen zoals: hoe gaat het met je? Ben je er helemaal bij? En ze weten ook nog niet goed hoe ze de ontluikende gevoelens van (Zelf!) liefde van de cliënt helemaal bij de cliënt moeten laten.
Verder valt me op dat een aantal tantra masseurs de “gevaren” van een spontane heftige Kundalini awakening niet kent en er ook niets aan doet om dat te voorkomen. Een Kundalini awakening is kort gezegd de situatie waarin een intense levensenergie door de ruggengraat gaat bewegen tussen het bekken (sekscentrum) en het hoofd, wat oa. tot zenuwpijn kan leiden, emotionele instabiliteit en zelf psychoses.
Tijdens tantrasessies kan er ook nog iets anders gebeuren: De hoge, liefdevolle energie tilt de gever zo hoog op, dat hij contact met de gewone dagelijkse werkelijkheid verliest. Als de ontvanger niet meer reageert en de gever niets meer vraagt, kan het helemaal verbonden en afgestemd lijken , maar het kan ook zijn dat beiden in hun eigen prachtige wereld zitten. Dat is op zich niet erg, maar er kunnen ook licht psychotische verschijnselen optreden zoals: je onderscheidingsvermogen van wat realiteit is verdwijnt. De werkelijkheid valt uiteen en je kunt als ontvanger hele diepe transformerende ervaringen krijgen. Verlichting of je goddelijke natuur voelen. Voelen dat alles en iedereen 1 is. Ook de gever kan daar in zitten, waardoor het normale oordelen ook verdwijnt en het penetreren, andere seksuele handelingen als door hem of haar als “Goddelijk” of helend worden gezien en uitgevoerd. En zo kunnen ze ook echt worden ervaren door beiden. We praten dan allemaal nog over goed bedoelde intenties, zoals het oplossen van blokkades, het helen van trauma’s. En als het afgestemd is, dan kun je het goddelijke Shiva en Shakti in jezelf ervaren en voel je je herboren, empowered etc.
Echter: er zijn ook situaties waarin gever en ontvanger niet zijn afgestemd . En omdat ontvanger zich helemaal openstelt voor de gever (anders werkt het niet) kan gever dan snel iets doen wat totaal, maar dan ook totaal niet klopt. Denk maar aan een soort tantrische kat: het ene moment ligt de kat op apegapen vreselijk te genieten, het volgende moment slaat ze de nagels in je vel omdat je een millimeter verkeerd zit. Als we die reflexen niet afgeleerd hebben en ook in contact kunnen blijven en zien wat er gebeurt (hoeft dus helemaal niet over seksuele aanraking te gaan hoor), dan blijven we open en aanwezig. Maar vaak mogen die reflexen er niet zijn en dan komt de angst erbij en vervolgens de mind. En worden deze ervaringen als trauma opgeslagen, als “ iets dat er niet mag zijn”. De ontvanger bevriest, vecht of vlucht na de “verkeerde” aanraking . En als het bevriezen niet wordt herkend en er ook aanraking is van intieme delen, dan klinkt het meteen als aanranding of verkrachting.
Tenslotte is er nog de situatie dat de energie tijdens de sessie voor beiden goed is en er een positieve overdracht is, waarbij de ontvanger zich enorm opent, maar de “goddelijke” energie, het eenheidsgevoel verkeerd interpreteert. Het “persoonlijk” maakt. En als de gever zich dan professioneel gaat opstellen, gaat de mind van de ontvanger hiermee aan de haal. Dan wordt een prachtige ervaring opeens als bedrog en een herhaling van een oude afwijzing ervaren. Het kost veel inzet, inzicht en doorzettingsvermogen van jezelf om in dit soort dynamieken je eigen zuivere pad te vinden. Vandaar ook dat in het Oosten veel meer met vaste leraren wordt gewerkt. Het van workshop naar workshop hoppen of sessies bij meer mensen tegelijk doen, maakt het voor jezelf erg zwaar, omdat je dan de nodige nazorg mist en de “gewone” wereld van je vrienden en kennissen je ervaringen niet herkennen, laat staan begrijpen. Het is een eenzaam pad, waarbij je uiteindelijk als je je naar binnen richt en je eigen guru leert zijn, uit kan komen, maar het duurt een tijdje voordat je daar bent.
De makkelijkste manier voor tantragevers en masseurs om zulke complexe situaties te vermijden lijkt te zijn om geen genitaliën meer aan te raken. Ook ik overweeg om in mijn praktijk helemaal niets aan te raken en alles energetisch te doen. Om alleen nog te mediteren en te coachen. Dan lijkt er niets aan de hand te zijn.
Maar ik realiseer me ook dat de overheidsregels zijn opgesteld vanuit een tijd en inzicht en voor een werkgebied waar een machtsverhouding bestaat tussen gever en ontvanger. Bij een afgestemde tantra massage of bij een tantra workshop hoeft er beslist geen sprake te zijn van machtsongelijkheid, dat hangt mede af van de intentie van de ontvanger en van de gever.
In dat werkveld ontstaat machtsongelijkheid vooral door gebrek aan opleiding, kennis of zelfinzicht bij zowel de gever als de ontvanger. Waardoor je bijvoorbeeld denkt dat je een trauma met tantramassage moet helen, of waardoor je verkeerde verwachtingen hebt over het verloop en de afronding van een sessie. Of waardoor de gever dan bepaalde oefeningen en checks niet doet . Dan wordt er aangeraakt en geen nee uitgesproken (door uittreden, in slaap vallen of uit angst), of erger nog: een nee wordt genegeerd of er wordt zelfs gemanipuleerd totdat er een ja komt .
Tantra massage komt juridisch gezien dichtbij de definitie van een sekswerker. Maar qua intentie is het totaal verschillend daarvan of althans dat zou het moeten zijn . Mijn mening: Het opwekken van seksuele energie moet door een zuivere intentie gedragen worden. Bijvoorbeeld voor heling of voor het vrijmaken van lichaam en geest van blokkades. En de ontvanger moet altijd eigenaar van het proces blijven. De gever moet daar ook alles aan doen om dat te bewerkstellingen. En daar is specifieke kennis van nodig, die niet iedereen heeft. Er zijn wel gelukkig hele mooie methodieken voor zoals consent, waarbij de wil getoetst wordt en gesterkt. Maar dan nog: het is en blijft voorwerk. En tantra is geen therapie en ook geen seks. Daardoor is wat er nu gebeurt wel moeilijk te begrijpen door media, overheid en politiek.
Vanuit mijn jarenlange achtergrond als juriste bij de Rijksoverheid weet ik dat als de politiek de minister aanspreekt op een onveilige situatie, de minister zich vaak gedwongen voelt om dat snel “op te lossen” met soms drastische maatregelen. In dit geval zal de minister snel willen grijpen naar een aanpassing van de wet . Dat kan betekenen dat tantra altijd onder sekswerkers gaat vallen en iedereen een vergunning moet hebben om een praktijk te mogen uitoefenen. Daarmee parkeer je tantra in de seksbranche. En aangezien je voor een thuispraktijk geen bordeelvergunning krijgt en er maar een paar seksinrichtingen zijn die sowieso een vergunning krijgen, blijven alleen grotere commerciële seksbedrijven over die “tantra massages” gaan geven. En dat willen we nou juist helemaal niet.
Het lijkt er dan op of we voor de zoveelste keer in de geschiedenis op weg zijn naar een periode waarin vrije geesten te bedreigend zijn geworden. Tantra is door de eeuwen heen geheim gehouden, omdat het niet begrepen werd. Daarom zijn er dus ook zoveel verschillende stromingen ontstaan. En daarmee dus ook verdeeldheid en verschillende interpretaties. ..
Waar een minister wel gevoelig voor is, is als de maatschappelijke veranderingen aantonen dat een wet achterhaald is of genuanceerd moet worden. Dat betekent in de praktijk dat ambtenaren in beweging komen als er draagvlak is. Jammer genoeg wordt Tantra nu op de agenda gezet door de media met ongenuanceerde berichtgeving. Maar omdat het tantraveld zo versnipperd is geweest en niet goed georganiseerd, was er ook geen draagvlak om van binnen uit de “branche” zelf de tantragevers en tantra masseurs (masseuses) aan te pakken die fouten maken of wellicht te kwader trouw zijn. Met een klachtorgaan en een klachtenprocedure gaat dat snel veranderen. In januari wordt een beroepsvereniging opgericht om vanuit het Tantra werkveld het kader aan te reiken aan de politiek en aan zichzelf uiteraard, om te voorkomen dat er situaties ontstaan of blijven voortbestaan zoals boven beschreven.
December gaat over donker en licht. Het is de Kalikant van Tantra die nu is losgebarsten en het risico bestaat dat in de woede ervan (eerst met de #metoo beweging en nu dit) de goede geesten ook worden opgevroten, tegelijkertijd met de demonen. En net als in het Kaliverhaal, is het wachten op een Shiva die gaat liggen en de aarde zachter maakt voor het gestamp van de op hol geslagen Kali, die we zelf geroepen hebben. We hebben haar geroepen, omdat we de demonen zelf niet de baas konden, die het werk dat we doen, vertroebelen. Om die demonische kanten eruit te schrappen en onze eigen krachten terug te vinden, gaan we nu met elkaar door een zware onweersbui heen die nog wel even duurt.
Maar als paal boven water staat voor mij dat Tantra een weg is die ons kan helpen om te transformeren van ons collectieve kleuter wij/zij gedrag naar een volwassen en inclusieve samenleving. We zijn sterker en wijzer dan we zelf door hebben. Door onze bijzondere kracht en energie in eigendom te nemen en te leren ermee om te gaan, kunnen we ons collectief bevrijden uit de angstgreep van het destructieve pad waarop we als mens op deze planeet terecht zijn gekomen. En alles is te helen en te transformeren. Juist door het leren en beoefenen van Tantra kunnen we tot inzicht komen en ontsnappen uit de eindeloze beweging van slachtoffers die daders worden en andersom. Het is een weg om een systeemsprong te maken met elkaar.
Janine Vermeulen, 30 november 2017